W każdym małżeństwie niekiedy dochodzi do nieporozumień, sprzeczek, kłótni, czy cichych dni. Kiedy małżonkowie mają poczucie, że oddalili się od siebie, nie ma między nimi więzi i porozumienia, a kryzysu nie można w żaden sposób zażegnać, często dochodzą do wniosku, że najlepszym wyjściem z sytuacji będzie definitywne zakończenie ich związku.

Jeżeli małżonkowie są przekonani, że rozkład pożycia jest nieodwracalny, najczęściej podejmują decyzję o rozwodzie. Zdarza się jednak, że pomimo zaistniałego impasu, wciąż mają nadzieję na odbudowanie łączącej ich niegdyś relacji.

W sytuacji gdy małżonkowie żyją osobno, nie spędzają ze sobą czasu, a więzi między nimi wygasły częściowo lub całkowicie, możemy mówić o separacji faktycznej. Czy w takim przypadku warto zdecydować się na formalne, sądowe orzeczenie separacji? Jakie mogą być korzyści z jej ustanowienia?

Kiedy zdecydować się na separację

Ustanowienie separacji sądowej pozwala na uregulowanie spraw między małżonkami w taki sposób, aby odpowiadały one faktycznym ich potrzebom oraz założonej przez nich rodziny.

Niewątpliwą zaletą ustanowienia przez sąd separacji jest fakt, że reguluje całokształt spraw rodziny w jednym postępowaniu i w jednym orzeczeniu. Sąd, przed którym toczy się sprawa o separację, rozstrzyga nie tylko o ustanowieniu separacji, ale może również m.in. orzec o alimentach, sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron, miejscu ich zamieszkania, kontaktów z nimi oraz o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków.

Nadto, zalegalizowanie stanu faktycznej separacji może doprowadzić do złagodzenia zaistniałych między małżonkami konfliktów. Jej ustanowienie pozwala bowiem na uporządkowanie wzajemnych relacji małżeńskich oraz daje małżonkom czas na ostudzenie emocji i przemyślenie kwestii ewentualnego rozwodu. Separacja co do zasady sprzyja także dobru dzieci, ponieważ pozwala na uregulowanie i ustabilizowanie sytuacji małoletnich i daje nadzieję na odbudowanie więzi rodzinnych.

Na ustanowienie separacji sądowej często decydują się małżonkowie, którzy chcą m.in. osiągnąć określone skutki w stosunkach majątkowych. W przypadku orzeczenia separacji  ustaje bowiem wspólność majątkowa małżeńska i powstaje rozdzielność majątkowa. Ponadto, w czasie trwania separacji małżonkowie nie dziedziczą po sobie. Wykluczenie małżonka z dziedziczenia ustawowego po współmałżonku przesądza również o  pozbawieniu go uprawnienia do zachowku.

Separacja zamiast rozwodu

Orzeczenie separacji może również stanowić optymalne rozwiązanie w przypadku, gdy orzeczenie rozwodu jest niemożliwe (np. gdy rozkład pożycia między małżonkami nie jest trwały, orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z dobrem dzieci itp.) albo jeżeli małżonkowie z pewnych względów w ogóle nie biorą pod uwagę rozwodu (np. przekonania moralne, religijne itp.).

Z  praktycznego punktu widzenia, orzeczenie separacji może sprawić, że po upływie określonego czasu, jeżeli małżonkowie mimo dania sobie szansy, podejmą decyzję o definitywnym zakończeniu związku, uzyskanie wyroku rozwodowego będzie łatwiejsze. Już bowiem w sprawie o separacje wykazane zostało, że rozkład był zupełny i w postępowaniu o rozwód będzie wymagane jedynie wykazanie, że rozpad więzi ma charakter trwały.

Jak wystąpić o separację?

Pozew lub zgodny wniosek małżonków o separację należy skierować do sądu okręgowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania małżonków. Opłata sądowa od pozwu o separację wynosi 600 zł, a w przypadku separacji na zgodne żądanie małżonków 100 zł. W trakcie postępowania o orzeczenie separacji sąd może skierować strony do mediacji co ma pozwolić małżonkom w zgodny sposób uregulować kwestie dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dziećmi, wysokości alimentów, czy też sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania.

Orzeczenie separacji ma zatem swoje pozytywne strony. Nie przekreśla bowiem małżeństwa, a pozwala na prawne uregulowanie spraw rodzinnych w czasie nieporozumień i oddalenia się małżonków od siebie, dzięki czemu prowadzi do stabilizacji w trudnym okresie oraz zapewnienia poczucie bezpieczeństwa finansowego.

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w zakresie spraw prawa rodzinnego, skontaktuj się z Kancelarią Ast Adwokaci – Adwokat Poznań, Września, Gniezno, Śrem.